Μενελάειον

Ιερό της Ελένης και του Μενέλαου κοντά στη Σπάρτη, που αναφέρεται από πολλούς συγγραφείς της αρχαιότητας (Όμηρος, Πολύβιος, Λίβυος, Στέφανος Βυζάντιος, Παυσανίας). Τα ερείπιά του βρέθηκαν στην κορυφή βουνού στα ΝΑ της Σπάρτης (υψόμ. 250 μ.), οι πρόποδες του οποίου βρίσκονται στην αριστερή όχθη του ποταμού Ευρώτα και κοντά στην αρχαία μικρή πόλη Θεράπνη. Η συστηματική ανασκαφή του M., τα ερείπια του οποίου ανακάλυψε πρώτος ο Ρος, ξεκίνησε από την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία το 1900 και συνεχίστηκε από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή από το 1909. Το ιερό ήταν χτισμένο σε ερείπια υστεροελλαδικού οικισμού, γεγονός που αποδεικνύει ότι χτίστηκε στα ομηρικά χρόνια, όπως συμπεραίνεται και από την Οδύσσεια, που αναφέρει ότι το επισκέφθηκε και το θαύμασε ο Τηλέμαχος κατά την περιοδεία του στη Σπάρτη.